શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકે ચીનનું નામ લીધા વિના તેને કડક સંદેશ આપ્યો છે. પીએમ મોદીની હાજરીમાં, તેમણે ભારતને ખાતરી આપી કે શ્રીલંકા તેના પ્રદેશનો ઉપયોગ ભારતના સુરક્ષા હિતો વિરુદ્ધ પગલાં લેવા માટે થવા દેશે નહીં. આ દરમિયાન, પ્રધાનમંત્રી મોદી અને શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકે વર્ચ્યુઅલી સંપુર સોલાર પાવર પ્રોજેક્ટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. આ સાથે, ભારત અને શ્રીલંકાએ સંરક્ષણ સહયોગ કરાર પર મોટો સોદો કર્યો છે. વ્યૂહાત્મક રીતે, આ કરાર ભારત માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહ્યો છે.
બંને દેશો શ્રીલંકાને બહુ-ક્ષેત્રીય ગ્રાન્ટ સહાય પર પણ સંમત થયા. આ ઉપરાંત, ભારત અને શ્રીલંકાએ ત્રિંકોમાલીને ઉર્જા કેન્દ્ર તરીકે વિકસાવવા માટે એક કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા. તમને જણાવી દઈએ કે પીએમ મોદી શુક્રવારે બ્રિમ્સટેક સમિટમાં ભાગ લીધા બાદ કોલંબો પહોંચ્યા હતા. દિસાનાયકે સાથેની વાતચીત પહેલાં, શ્રીલંકાની રાજધાનીના મધ્યમાં આવેલા ઐતિહાસિક સ્વતંત્રતા ચોકમાં મોદીનું ઔપચારિક સ્વાગત કરવામાં આવ્યું. આ કદાચ પહેલી વાર છે જ્યારે કોઈ બીજા દેશના નેતાને આ રીતે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હોય. દિસાનાયકે ‘સ્ક્વેર’ ખાતે પ્રધાનમંત્રીનું સ્વાગત કર્યું. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે આ પહેલી વાર છે જ્યારે બીજા દેશના નેતાનું સ્ક્વેર પર આ રીતે સ્વાગત કરવામાં આવ્યું છે.
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ અનુરા કુમારા દિસાનાયકે વચ્ચેની વાતચીત બાદ ભારત અને શ્રીલંકાએ શનિવારે પ્રથમ વખત મહત્વાકાંક્ષી સંરક્ષણ સહયોગ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા. આનાથી ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચે વ્યૂહાત્મક સંબંધોની મજબૂત શરૂઆતનો માર્ગ મોકળો થયો છે. તે ભારત માટે વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ છે. આ સાથે, બંને પક્ષોએ ત્રિંકોમાલીને ઉર્જા કેન્દ્ર તરીકે વિકસાવવા માટે એક કરાર પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા. શ્રીલંકાના પૂર્વીય પ્રદેશને નવી દિલ્હીની બહુ-ક્ષેત્રીય ગ્રાન્ટ સહાયનો વિસ્તાર કરવા માટે અન્ય એક કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા. પ્રધાનમંત્રી મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકે ડિજિટલ માધ્યમથી સંપુર સૌર ઉર્જા પ્રોજેક્ટનું ઉદ્ઘાટન પણ કર્યું.
શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકેએ વડાપ્રધાન મોદીને ‘મિત્ર વિભૂષણાયા’ એવોર્ડથી સન્માનિત કર્યા. આ અંગે પીએમ મોદીએ કહ્યું કે મિત્ર વિભૂષણ એવોર્ડ મેળવવો મારા માટે ગર્વની વાત છે. માછીમારોના મુદ્દા પર તેમણે કહ્યું કે અમે સંમત છીએ કે આપણે માછીમારોના મુદ્દા પર માનવતાવાદી અભિગમ અપનાવીને આગળ વધવું જોઈએ. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ કહ્યું કે ભારત અને શ્રીલંકાના સુરક્ષા હિતો એકબીજા સાથે જોડાયેલા છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત દરેક મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાં શ્રીલંકાની સાથે ઉભું રહ્યું છે – પછી ભલે તે ૨૦૧૯નો આતંકવાદી હુમલો હોય, કોવિડ રોગચાળો હોય કે તાજેતરનો આર્થિક સંકટ હોય.
વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ જણાવ્યું હતું કે, “નેતાઓએ સાત કરારો અને એમઓયુનું આદાન-પ્રદાન કર્યું.” તેઓએ સૌર ઉર્જા પ્રોજેક્ટના બાંધકામનું વર્ચ્યુઅલી ઉદ્ઘાટન પણ કર્યું. દામ્બુલામાં તાજેતરમાં પૂર્ણ થયેલ તાપમાન-નિયંત્રિત સંગ્રહ સુવિધા, જે કદાચ ટાપુ પર તેના પ્રકારની પ્રથમ સુવિધા છે, તે શ્રીલંકાના લગભગ ૫,૦૦૦ ધાર્મિક સ્થળોને સૌર છત પ્રણાલીઓમાંથી ઊર્જા પૂરી પાડશે.
આ દરમિયાન, ભારત અને શ્રીલંકાએ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ અનુરા કુમારા દિસાનાયકેની હાજરીમાં અનેક મહત્વપૂર્ણ સમજૂતી કરારો પર હસ્તાક્ષર કર્યા. આ કરારો બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે કરવામાં આવ્યા હતા. એમઓયુના વિનિમય દરમિયાન ભારતીય વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર, વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રી અને શ્રીલંકાના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ પણ હાજર હતા. આ કરારોનો ઉદ્દેશ્ય બંને દેશો વચ્ચે આર્થિક, સાંસ્કૃતિક અને તકનીકી સહયોગ વધારવાનો છે.
પ્રધાનમંત્રી મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકે આ કરારોને બંને દેશો માટે ફાયદાકારક ગણાવ્યા. તેમણે એવી પણ આશા વ્યક્ત કરી કે આનાથી બંને દેશો વચ્ચે સહયોગ અને સંબંધોને નવી તાકાત મળશે. આ પ્રસંગે પ્રધાનમંત્રી મોદીએ કહ્યું કે ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચેના પરંપરાગત સંબંધો વધુ મજબૂત બની રહ્યા છે અને આ કરારો આ સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે બંને દેશો વચ્ચે વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ, સાંસ્કૃતિક આદાન-પ્રદાન અને પ્રાદેશિક સુરક્ષા મુદ્દાઓ પર પણ સહયોગ વધશે. ભારત અને શ્રીલંકા સંરક્ષણ, ઉર્જા સુરક્ષા અને ડિજિટલાઇઝેશન જેવા ક્ષેત્રોમાં સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવા સહિત લગભગ ૧૦ ક્ષેત્રો પર કરાર કરે તેવી અપેક્ષા છે. “આપણી પાસે ‘વહેંચાયેલા ભવિષ્ય માટે ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન’ ના સંયુક્ત વિઝન પર પ્રગતિની સમીક્ષા કરવાની અને આપણા સહિયારા ઉદ્દેશ્યોને સાકાર કરવા માટે વધુ માર્ગદર્શન આપવાની તક મળશે,” વડા પ્રધાન મોદીએ ગુરુવારે બે દેશોની મુલાકાત માટે રવાના થતા પહેલા એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું. ત્રણ મહિના પહેલા શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિની નવી દિલ્હી મુલાકાત દરમિયાન સંયુક્ત દ્રષ્ટિકોણ અપનાવવામાં આવ્યો હતો.
પ્રધાનમંત્રી મોદીની શ્રીલંકાની મુલાકાત દરમિયાન થયેલા વિકાસથી વાકેફ લોકોએ જણાવ્યું હતું કે સંરક્ષણ સહયોગ કરાર સહિત સાત કરારોને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવે તેવી શક્યતા છે, આ ઉપરાંત ત્રણ વધુ કરારો પર પણ હસ્તાક્ષર થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે જો સંરક્ષણ સહયોગ અંગેના એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર થાય છે, તો તે ભારત-શ્રીલંકા સંરક્ષણ સંબંધોમાં એક મુખ્ય સીમાચિહ્નરૂપ બનશે, જે લગભગ ૩૫ વર્ષ પહેલાં ટાપુ રાષ્ટ્રમાંથી ભારત દ્વારા ભારતીય શાંતિ રક્ષા દળની પાછી ખેંચવાના કડવા પ્રકરણને પાછળ છોડી દેશે.
