જમ્મુ-કાશ્મીરમાં અનામત નીતિને લઈને વિરોધ ઉગ્ર બન્યો છે. સેંકડો વિદ્યાર્થીઓ અને અનેક રાજકીય નેતાઓ મુખ્યમંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાના ઘરની બહાર એકઠા થયા હતા અને રાજ્ય સરકાર પાસેથી અનામત નીતિની સમીક્ષાની માંગ કરી હતી. આ નીતિ આ વર્ષની શરૂઆતમાં લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર મનોજ સિંહાની આગેવાની હેઠળના વહીવટીતંત્ર દ્વારા લાગુ કરવામાં આવી હતી.
નેશનલ કોંગ્રેસના સભ્ય અને સાંસદ રૂહુલ્લા મેહદી પણ વિરોધમાં જોડાયા હતા. તેમણે આ વિરોધને ટેકો આપ્યો હતો અને સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલ ‘એકસ’ પરની એક પોસ્ટમાં, તેમણે અનામત નીતિમાં તર્કસંગતતાની માંગ સાથે ગુપકર રોડ સ્થિત મુખ્યમંત્રી કાર્યાલયની બહાર વિરોધ કરવાની અપીલ કરી હતી. આ સાથે પીડીપી નેતા વાહીદ પારા, ઇલ્તીજા મુફ્તી અને અવામી એકતા પાર્ટીના નેતા શેખ ખુરાશી (એન્જીનિયર રાશિદના ભાઈ) પણ વિરોધમાં જોડાયા હતા. આ વિરોધ પ્રદર્શનમાં મુખ્યમંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાના પુત્રએ પણ ભાગ લીધો હતો અને રૂહુલ્લા મેહદી મેહદી અને વિદ્યાર્થીઓ સાથે ઉભા જોવા મળ્યા હતા.
લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર મનોજ સિન્હાની આગેવાની હેઠળની સરકાર દ્વારા આ વર્ષની શરૂઆતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ પહેલા રજૂ કરવામાં આવી હતી, નોકરીઓ અને પ્રવેશમાં સામાન્ય વર્ગ માટે અનામત ટકાવારી ઘટાડવામાં આવી હતી અને અનામત વર્ગો માટે અનામત ટકાવારીમાં વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઉપરાંત, સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત વર્ગ આયોગની ભલામણોના આધારે અન્ય પછાત વર્ગોને ૮ ટકા અનામત આપવામાં આવી હતી અને ૧૫ નવી જાતિઓને ઓબીસી સૂચિમાં ઉમેરવામાં આવી હતી. આ નીતિને સંસદમાં પણ મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, જેમાં જ્ઞાતિ જનજાતિ, પડદારી જાતિ, પડદારી જનજાતિ, કોળી અને ગડ્ડા બ્રાહ્મણો માટે અનામતને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
આ અનામત નીતિ રાજકીય આગેવાનો અને વિદ્યાર્થીઓમાં રોષનું કારણ બની હતી. સમગ્ર ખીણમાં તેની સમીક્ષા અને રિવર્સલની માંગ ઉઠવા લાગી. સાંસદ રૂહુલ્લા મેહદીએ નવેમ્બરમાં વિદ્યાર્થીઓને વચન આપ્યું હતું કે તેઓ તેમની સાથે વિરોધ પ્રદર્શનમાં જોડાશે. તેમણે કહ્યું હતું કે નવી સરકાર આ નીતિ પર કોઈ પગલાં લઈ રહી નથી કારણ કે ચૂંટણી સરકાર અને લેફ્ટનન્ટ ગવર્નરની ઓફિસ વચ્ચે સત્તાનું વિભાજન સ્પષ્ટ નથી. મેહદીએ કહ્યું, “મને જણાવવામાં આવ્યું છે કે સરકાર અને અન્ય કચેરીઓ વચ્ચે કામકાજના નિયમોના વિભાજનને લઈને થોડી મૂંઝવણ છે અને આ વિષય તેમાંથી એક છે. મને ખાતરી આપવામાં આવી છે કે સરકાર આ નીતિને ટૂંક સમયમાં સુધારવાનો નિર્ણય લેશે.”
૧૦ ડિસેમ્બરના રોજ, જમ્મુ અને કાશ્મીર સરકારે અનામત નીતિની સમીક્ષા કરવા માટે ત્રણ સભ્યોની સમિતિની રચના કરી હતી. આ સમિતિમાં સ્વાસ્થ્ય મંત્રી સકીના ઇટ્ટુ, વન મંત્રી જાવેદ અહેમદ રાણા અને વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રી સતીશ શર્માનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. જો કે, કમિટી પોતાનો અહેવાલ સુપરત કરવા માટે કોઈ સમય મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી નથી. બે દિવસ પછી, જમ્મુ અને કાશ્મીર હાઈકોર્ટે, અનામત નીતિને પડકારતી નવી અરજી પર સુનાવણી કરતી વખતે, સરકાર પાસેથી ત્રણ અઠવાડિયામાં જવાબ માંગ્યો. હાઈકોર્ટે પહેલાથી ચાલી રહેલી અરજીઓને નવી અરજી સાથે જોડી દીધી છે.મુખ્યમંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાએ કહ્યું હતું કે તેમની સરકારે અનામત નીતિની સમીક્ષા કરવા માટે એક સમિતિની રચના કરી છે અને આ મામલે કોર્ટના આદેશનું પાલન કરશે. તેમણે કહ્યું, “હું સમજું છું કે અનામત નીતિને લઈને ઉભરી રહેલી લાગણીઓ વાજબી છે. મારી પાર્ટી જેકેએનસી તેની જાહેરાતોની સમીક્ષા કરવા માટે સંપૂર્ણપણે પ્રતિબદ્ધ છે. આ પ્રતિબદ્ધતા હેઠળ, એક કેબિનેટ સબ-કમિટીની રચના કરવામાં આવી છે, જે વાત કર્યા પછી આ મુદ્દા પર આગળ વધશે. તમામ પક્ષોને.” તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આ નીતિને હાઈકોર્ટમાં પડકારવામાં આવી છે અને તેમની સરકાર કોઈપણ અંતિમ કાનૂની નિર્ણયનું પાલન કરશે.
સીએમએ કહ્યું, “મને જાણવા મળ્યું છે કે શ્રીનગરમાં અનામત નીતિ વિરુદ્ધ શાંતિપૂર્ણ વિરોધનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે. શાંતિપૂર્ણ વિરોધ એ લોકતાંત્રિક અધિકાર છે અને હું તેને કોઈપણ સ્વરૂપે નકારવાનો નથી, પરંતુ કૃપા કરીને આ જાણીને વિરોધ કરો કે આ મુદ્દો નથી. અવગણના કરવામાં આવી છે અથવા દબાવવામાં આવી છે. સીએમ ઓમર અબ્દુલ્લાએ કહ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીર સરકાર તે જ કરી રહી છે જે કોઈપણ જવાબદાર સરકાર કરે છે. અમે સુનિશ્ચિત કરીશું કે દરેકની વાત સાંભળવામાં આવે અને યોગ્ય પ્રક્રિયા પૂર્ણ કર્યા પછી યોગ્ય નિર્ણય લેવામાં આવે. મુખ્યમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે જેકેએનસી, વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા બહાર પાડવામાં આવેલા તેના મેનિફેસ્ટોમાં, તેના તમામ પાસાઓની તપાસ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. આ પ્રતિબદ્ધતા હેઠળ, આ વચનને પૂર્ણ કરવા માટે કેબિનેટ પેટા સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે. તે પેટા સમિતિને
તાજેતરમાં સૂચિત કરવામાં આવી છે અને તે તમામ હિતધારકો સાથે મળીને તેનું કાર્ય શરૂ કરવાની પ્રક્રિયામાં છે.સીએમએ કહ્યું કે તમારી સરકાર એ જ કરી રહી છે જે કોઈપણ જવાબદાર સરકાર કરે છે. અમે સુનિશ્ચિત કરીશું કે દરેકની વાત સાંભળવામાં આવે અને યોગ્ય પ્રક્રિયા પૂર્ણ કર્યા પછી યોગ્ય નિર્ણય લેવામાં આવે.
