સીરિયામાં સ્થિતિ વિસ્ફોટક બની છે. સીરિયાની સેના નબળી પડી રહી છે અને લડવૈયાઓ એક પછી એક શહેરો પર કબજા કરી રહ્યા છે અને હવે મુખ્ય શહેર હોમ્સ પર કબજા કરી લીધો છે અને હવે દમાસ્કસ તરફ આગળ વધી રહ્યા છે. એવા સમાચાર છે કે દમાસ્કસ પણ વિદ્રોહી સેનાએ કબજે કરી લીધું છે. બળવાખોર કમાન્ડરો તેમની તોપો અને સાધનો સાથે દમાસ્કસ પહોંચ્યા છે. સ્થાનિક નગરજનોએ દાવો કર્યો છે કે ઘણી જગ્યાઓ પર નિયંત્રણ મેળવવા માટે ભીષણ યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. ઘણી જગ્યાએ ગોળીબાર થઈ રહ્યો છે.હમા, અલેપ્પો અને દારાને કબજે કર્યા પછી, હોમ્સ બળવાખોરો દ્વારા કબજે કરવામાં આવેલું ચોથું મોટું શહેર છે. જે વીડિયો સામે આવ્યા છે તે શહેરના કબજાની કહાની કહી રહ્યા છે. એક વીડિયો પણ સામે આવ્યો છે જેમાં મુખ્ય શહેર હોમ્સના નિયંત્રણ માટે સરકારી દળો સામે લડી રહેલા સીરિયન બળવાખોરો વચ્ચે ગોળીબારના અવાજા સંભળાય છે અને બળવાખોર લડવૈયાઓ શેરીઓમાં જોવા મળે છે.સેના મધ્ય શહેરમાંથી પાછી ખેંચી લીધા પછી હોમ્સના હજારો રહેવાસીઓ શેરીઓમાં ઉતરી આવ્યા હતા, “અસદ ગયો, હોમ્સ આઝાદ છે” અને “સીરિયા લાંબું, બશર અલ-અસદ લાંબું જીવો.” બળવાખોરોએ ઉજવણીમાં હવામાં ગોળીબાર કર્યો, જ્યારે ઉત્સાહિત યુવાનોએ સીરિયન રાષ્ટ્રપતિના પોસ્ટરો ફાડી નાખ્યા.સીરિયામાં ચાલી રહેલા ગૃહ યુદ્ધ વચ્ચે મોટા સમાચાર આવી રહ્યા છે. વિદ્રોહીઓએ સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસ પર કબજા કરી લીધો છે. દરમિયાન, દેશ છોડીને ભાગી રહેલા રાષ્ટ્રપતિ બશર અલી અસદના વિમાન દુર્ઘટનાના અહેવાલો છે. અસદનો પરિવાર પહેલેથી જ દેશ છોડીને ભાગી ગયો હતો. આ પછી રાષ્ટ્રપતિ અસદ સીરિયાથી ભાગી રહ્યા હતા અને તેમનું વિમાન દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થઈ ગયું. રાષ્ટ્રપતિનું વિમાન ટેકઓફના થોડા સમય બાદ રડારથી ગાયબ થઈ ગયું અને પછી ક્રેશ થઈ ગયું.
સીરિયાના વડાપ્રધાન મોહમ્મદ ગાઝી અલ-જલાલીએ કહ્યું છે કે તેઓ શાંતિપૂર્ણ રીતે વિપક્ષને સત્તા સોંપવા માટે તૈયાર છે. જલાલીએ કહ્યું છે કે, “હું મારા ઘરે છું અને ક્યાંય ગયો નથી અને આ એટલા માટે છે કારણ કે હું મારા દેશને પ્રેમ કરું છું.” તેમણે એમ પણ કહ્યું કે તેઓ સવારે કામ માટે તેમની ઓફિસ જશે. જોકે, વડાપ્રધાને રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદના દેશ છોડવાના સમાચાર પર કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી ન હતી.
દમાસ્કસ પર કબજા કરી લીધો છે. બળવાખોરો રાજધાનીમાં ઊંડે સુધી ઘૂસી ગયા છે અને ઘણા વિસ્તારોમાંથી ગોળીબારના અવાજા આવી રહ્યા છે. આ સાથે જ સીરિયામાં તખ્તાપલટના પ્રયાસના સમાચાર આવવા લાગ્યા. આ પહેલા તેઓ હોમ્સ, અલેપ્પો સહિત દેશના ઘણા મોટા શહેરો પર કબજા કરી ચૂક્યા છે. બળવાખોરોએ પણ આ સમયગાળા દરમિયાન ઉજવણી કરી હતી.
વિપક્ષી લડવૈયાઓ જ્યારે રાજધાનીના ઉપનગરીય વિસ્તારોમાં પહોંચ્યા ત્યારે ૨૪ વર્ષથી દેશના શાસક બશર અસદ મળ્યા ન હતા.માસ્કસના કેટલાક ઉપનગરોમાં વિરોધ પ્રદર્શનો થયા હતા, જેમાં વિરોધીઓએ અસદના શાસનના પ્રતીકોને હટાવી દીધા હતા. પ્રત્યક્ષદર્શીઓએ જણાવ્યું કે કેટલાક સૈનિકોએ તેમનો ગણવેશ ઉતારી દીધો હતો અને દેખાવકારો સાથે જોડાયા હતા. બળવાખોર દળો હવે રાજધાનીના ૩૦ કિલોમીટરની અંદર છે, જે સત્તા પર સરકારની પકડને વધુ જોખમમાં મૂકે છે. વિદેશી અધિકારીઓએ નામ જાહેર ન કરવાની શરતે કહ્યું કે અસદની સરકાર થોડા દિવસોમાં પડી શકે છે. એક યુએસ અધિકારીએ પાંચથી દસ દિવસની સમયમર્યાદાનો અંદાજ મૂક્યો હતો, જ્યારે બીજાએ કહ્યું હતું કે અસદને એક સપ્તાહની અંદર સત્તા પરથી હટાવી શકાય છે.
સીરિયામાં ૨૦૧૧માં શરૂ થયેલા ગૃહયુદ્ધ દરમિયાન પણ વિદ્રોહીઓ હોમ્સ પર કબજા કરી શક્યા નહોતા, પરંતુ આ વખતે વિદ્રોહીઓએ આ શહેર પર કબજા જમાવી લીધો છે અને હવે તેઓ રાજધાની પર કબજા કરી રહ્યા છે. દમાસ્કસ તરફ આગળ વધી રહી છે. બળવાખોર જૂથ હયાત તહરિર અલ-શામના ઇરાદા ખતરનાક લાગે છે. હાફ વીટી ૨૭ નવેમ્બરના રોજ સીરિયામાં સેના અને બળવાખોર જૂથો વચ્ચે સંઘર્ષ શરૂ થયો હતો. ૧ ડિસેમ્બરે, બળવાખોરોએ ઉત્તરીય શહેર અલેપ્પો પર કબજા કરી લીધો. ચાર દિવસ પછી, બળવાખોર જૂથોએ બીજા મોટા શહેર, હમા પર પણ કબજા કર્યો. દક્ષિણી શહેર દારા પર કબજા કર્યા બાદ બળવાખોરોએ રાજધાની દમાસ્કસને બે દિશામાંથી ઘેરી લીધું છે. દેખીતી રીતે સીરિયામાં પરિસ્થિતિ ખૂબ જ ખતરનાક છે. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે શુક્રવારે મોડી રાત્રે સીરિયા જતા અને ત્યાં રહેતા ભારતીય મૂળના લોકો માટે માર્ગદર્શિકા જારી કરી હતી.
હોમ્સ પર કબજા એ અસદ અને રશિયા માટે આંચકો છે અનેવિદ્રોહીઓ ખુલ્લેઆમ હોમ્સની શેરીઓમાં ગોળીબાર કરી રહ્યા છે અને અત્યાર સુધીમાં ચાર મોટા શહેરો પર કબજા કરી ચુક્યા છે. હોમ્સનો કબજા અસદ માટે સંભવિતપણે સૌથી મોટો ફટકો છે. હવે આ બળવાખોરો રાજધાની દમાસ્કસ તરફ આગળ વધી રહ્યા છે.
હોમ્સ શહેર, લટાકિયા અને ટાર્ટસના સીરિયન દરિયાકાંઠાના પ્રાંતો વચ્ચે સ્થિત છે, જે દમાસ્કસને ભૂમધ્ય સમુદ્રના કિનારે જોડતું મુખ્ય શહેર છે, તે હવે બળવાખોરોના નિયંત્રણ હેઠળ છે. શહેરને કબજે કર્યા પછી, તેને રાજધાનીના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાંથી કાપી નાખવામાં આવ્યું છે જ્યાં અસદના અલવી સમુદાયના લોકો રહે છે અને અહીંથી રશિયા તેના મુખ્ય નૌકાદળનું સંચાલન પણ કરે છે.સરકારના નિયંત્રણમાં છે. એપીના જણાવ્યા અનુસાર દેશના દક્ષિણી ભાગમાંથી સીરિયન આર્મીની પીછેહઠ બાદ હવે પ્રાંતીય રાજધાની સહિત ઘણા વિસ્તારો વિદ્રોહીઓના નિયંત્રણમાં આવી ગયા છે. દેશના લાંબા સમયથી ચાલતા ગૃહયુદ્ધમાં પ્રથમ વખત સરકાર પાસે હવે દમાસ્કસ, લતાકિયા અને ટાર્ટસ સહિત ૧૪ પ્રાંતીય રાજધાનીઓમાંથી માત્ર ત્રણ પર નિયંત્રણ છે.
દેશ છોડવાના પ્રયાસમાં હજારો લોકો લેબનોનને અડીને આવેલી સીરિયાની સરહદ પર ગયા છે. એક રહેવાસીએ એસોસિએટેડ પ્રેસને જણાવ્યું કે રાજધાનીમાં ઘણી દુકાનો બંધ હતી અને જે ખુલ્લી હતી તેમાં ખાંડ જેવી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ ખતમ થઈ ગઈ હતી. કેટલીક દુકાનો સામાન્ય કરતાં ત્રણ ગણા ભાવે માલ વેચી રહી છે. એક વ્યક્તિએ કહ્યું, “સ્થિતિ ખૂબ જ વિચિત્ર છે. અમને આની આદત નથી.” લોકોને ડર છે કે તેમની પાસેથી બદલો લેવામાં આવશે.
સીરિયન બળવાખોર જૂથ હયાત તહરિર અલ-શામના વડા અબુ મોહમ્મદ અલ-જાલાની ઇસ્લામિક નેતા છે, પરંતુ તે આધુનિક હોવાનો દાવો કરે છે. જેનો ઉદ્દેશ્ય સીરિયામાં બશર અલ-અસદ સરકારને સત્તા પરથી હટાવવાનો છે. જાલાની છેલ્લા ઘણા સમયથી આ જૂથનું ગુપ્ત રીતે નેતૃત્વ કરી રહ્યો હતો, પરંતુ હવે તે ખુલ્લેઆમ દુનિયાની સામે આવ્યો છે અને વૈશ્વીક મીડિયાને ઇન્ટરવ્યુ આપી રહ્યો છે.
અબુ જાલાનીનો જન્મ ૧૯૮૨માં થયો હતો અને તે સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસના મઝેહ વિસ્તારમાં મોટો થયો હતો. ઝોલાનીનો પરિવાર ગોલાન હાઇટ્સ વિસ્તારનો છે અને તે દાવો કરે છે કે ૧૯૬૭માં જ્યારે ગોલાન હાઇટ્સ પર ઇઝરાયેલ દ્વારા કબજા કરવામાં આવ્યો ત્યારે તેમના દાદાને ગોલાન હાઇટ્સ વિસ્તારમાંથી ભાગી જવું પડ્યું હતું.
સીરિયામાં રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદની સરકાર સામે લડી રહેલું બળવાખોર જૂથ હયાત તહરિર અલ-શામ આતંકવાદી સંગઠન અલ કાયદાની શાખા રહી છે. જો કે, બાદમાં આ સંગઠને પોતાને અલ કાયદાથી અલગ કરી લીધું હતું. આ જૂથનું નેતૃત્વ અબુ મોહમ્મદ અલ જાલાની કરી રહ્યા છે, જેને અત્યંત કટ્ટરપંથી માનવામાં આવે છે. HTS એ ૨૦૧૬ માં અલ કાયદા સાથેના સંબંધો તોડી નાખ્યા અને જાલાનીએ પોતાને જૂથનો નેતા જાહેર કર્યો. પશ્ચિમી દેશો એચટીએસને આતંકવાદી સંગઠન માને છે.સીરિયામાં છેલ્લા ૧૨ વર્ષથી ગૃહયુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે, પરંતુ તાજેતરના સમયમાં વિદ્રોહી જૂથે જે ઝડપે સીરિયા પર કબજા જમાવ્યો છે તે જોઈને દરેકને આશ્ચર્ય થયું છે.
