હરિયાણા અને મહારાષ્ટ્રમાં કોંગ્રેસની કારમી હારની આડ અસર દિલ્હીમાં જાવા મળશે? આ પ્રશ્ન ૨ કારણોસર ચર્ચામાં છે. પહેલું કારણ દિલ્હીમાં કોંગ્રેસનો સતત ઘટતો જતો આધાર અને બીજું કારણ કોંગ્રેસની તૈયારી છે. એક તરફ, આમ આદમી પાર્ટી અને ભારતીય જનતા પાર્ટીએ રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં ચૂંટણીનું બ્યુગલ વગાડ્યું છે, તો બીજી તરફ, કોંગ્રેસ હજી સુધી ફક્ત તેના સંગઠનાત્મક મુદ્દાઓને ઠીક કરી રહી છે. દિલ્હીમાં હવેથી ૩ મહિના પછી એટલે કે ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫માં ૭૦ વિધાનસભા સીટો માટે ચૂંટણી યોજાવાની છે.
૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસના શાનદાર પ્રદર્શન બાદ કોંગ્રેસના ઉદયની ચર્ચા હતી, પરંતુ પહેલા હરિયાણા અને પછી મહારાષ્ટ્રમાં કોંગ્રેસને જે રીતે કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે તેનાથી પાર્ટી ચોંકી ગઈ છે. હરિયાણા અને મહારાષ્ટ્રમાં કોંગ્રેસને લીડ મળવાની ધારણા હતી, પરંતુ બંને રાજ્યોમાં પાર્ટીને ખરાબ રીતે હારનો સામનો કરવો પડ્યો. મહારાષ્ટ્રમાં તેમની પાસે વિપક્ષના નેતાની ખુરશી પણ બાકી નથી.
લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ મહારાષ્ટ્રમાં સૌથી મોટી પાર્ટી બની. હરિયાણામાં પણ તેણે ૫૦ ટકા સીટો જીતી હતી.
દિલ્હીમાં પાંચ કારણોથી તણાવ વધી શકે છે જેમાં ૧. દિલ્હીમાં મુખ્ય લડાઈ આમ આદમી પાર્ટી અને ભાજપ વચ્ચે છે. આપ કોંગ્રેસની સતત હારને મુદ્દો બનાવવાની તૈયારી કરી રહી છે. આપ દિલ્હીના લોકોને કહેવાની કોશિશ કરી રહી છે કે માત્ર અરવિંદ કેજરીવાલ જ દિલ્હીમાં ભાજપને હરાવી શકે છે. જા તમારી આ ચાલ સફળ થશે તો દિલ્હીની ચૂંટણી ત્રિકોણીય હરીફાઈમાં નહીં બદલાય. સીધું નુકસાન કોંગ્રેસને જ થશે.
૨. કોંગ્રેસ પાર્ટીએ કોઈપણ ચહેરો જાહેર કર્યા વગર હરિયાણા અને મહારાષ્ટ્રની ચૂંટણી લડી હતી. બંને જગ્યાએ કોંગ્રેસને નુકસાન થયું છે. દિલ્હીમાં પણ કોંગ્રેસ ચહેરા વગર લડવાની તૈયારી કરી રહી છે. બીજી તરફ, અરવિંદ કેજરીવાલ સીએમ ચહેરો છે જ્યારે ભાજપ મોદીના ચહેરા પર મેદાનમાં ઉતરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. ભાજપ સ્થાનિક સ્તરે મજબૂત નેતાઓને મેદાનમાં ઉતારશે.
૩. અત્યાર સુધી જાવા મળેલ દૃશ્ય મુજબ, ભાજપને હરાવનારી પાર્ટીને મુસ્લીમોના એકતરફી મતો મળી રહ્યા છે. બિહારમાં આરજેડી, યુપીમાં સપા અને બંગાળમાં તૃણમૂલ તેના ઉદાહરણો છે. જા દિલ્હીમાં એવું વાતાવરણ બનાવવામાં આવે કે માત્ર આપ જ ભાજપને હરાવી શકે તો મુસ્લીમ મતદારો અરવિંદ કેજરીવાલ તરફ વળી શકે છે. દિલ્હીમાં મુસ્લીમોની વસ્તી લગભગ ૧૨ ટકા છે.
૪. દિલ્હીમાં કોંગ્રેસની અંદર ઉથલપાથલ ચાલી રહી છે. છેલ્લા એક મહિનામાં વીર સિંહ ધીંગાન, સુમેશ શૌકીન અને ચૌધરી મતીન અહેમદ જેવા ઘણા વરિષ્ઠ નેતાઓએ પાર્ટી છોડી દીધી છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આવનારા સમયમાં ઘણા વધુ કોંગ્રેસી નેતાઓ પાર્ટી છોડી શકે છે.
૫. કોંગ્રેસ પાર્ટી દિલ્હીની રાજનીતિમાં એક સમયે અજેય હતી, પરંતુ ૨૦૧૩ પછી તેનો આધાર ઘટતો ગયો. ૨૦૨૦ની ચૂંટણીમાં આપ એક પણ સીટ જીતી શકી નથી. તેની વોટ ટકાવારીમાં પણ ઘટાડો થયો હતો. ૨૦૧૫માં આપને લગભગ ૯.૭૦ ટકા વોટ મળ્યા હતા, જે ૨૦૨૦માં ઘટીને ૪.૨૬ ટકા થઈ ગયા હતા.
૨૦૧૩થી કોંગ્રેસ પાસે દિલ્હીમાં કોઈ ચહેરો નથી. અગાઉ શીલા દીક્ષિત દિલ્હી કોંગ્રેસમાં એક ચહેરો હતા, પરંતુ તેમનું નિધન થઈ ગયું છે. જય પ્રકાશ અગ્રવાલ અને સુભાષ ચોપડા પાર્ટીના મજબૂત નેતા હતા, પરંતુ બંને હવે વૃદ્ધ થઈ ગયા છે. હાલમાં પાર્ટીની કમાન દેવેન્દ્ર યાદવ પાસે છે, પરંતુ સમગ્ર દિલ્હીમાં તેમની પણ મજબૂત અપીલ નથી. કોંગ્રેસનો રસ્તો મુશ્કેલ હોવાનું આ પણ એક કારણ છે.
દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણી માટે આમ આદમી પાર્ટીએ ઉમેદવારોની પ્રથમ યાદી જાહેર કરી છે.આપ દ્વારા જાહેર કરાયેલા ૧૧ ઉમેદવારોમાંથી ૬ અન્ય પક્ષોના નેતાઓ છે.આપે તે બેઠકો પર ઉમેદવારો જાહેર કર્યા છે જ્યાં પાર્ટીની સ્થિતિ નબળી છે. બીજી તરફ, ભાજપે દિલ્હીની ચૂંટણીમાં વાર્તા અને પ્રચાર માટે એક મોટી ટીમ બનાવી છે. આ ટીમ સમગ્ર ચૂંટણીનું સંચાલન સંભાળશે. ૭૦ સભ્યોની દિલ્હી વિધાનસભામાં સરકાર બનાવવા માટે ૩૬ ધારાસભ્યોની જરૂર છે.
