વન નેશનલ-વન ઈલેક્શન’ એટલે કે ‘વન કન્ટ્રી વન ઈલેક્શન’ કરાવવા સંબંધિત બિલ મંગળવારે સંસદના નીચલા ગૃહમાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. કાયદા મંત્રી અર્જુન મેઘવાલે આ બિલ લોકસભામાં રજૂ કર્યું હતું જો કે વિપક્ષે બિલનો વિરોધ કર્યાે હતો વિપક્ષી સાંસદોના વિરોધ બાદ આ બિલને સ્વીકારવા માટે મતદાન કરવામાં આવ્યું હતું. બિલના સમર્થનમાં ૨૬૯ અને વિરોધમાં ૧૯૮ વોટ પડ્યા.નવી સંસદમાં પ્રથમ વખત ઈલેક્ટ્રોનિક સિસ્ટમથી મતદાન થયું હતું .
‘વન નેશન વન ઇલેક્શન બિલ’જેપીસીને મોકલવામાં આવશે. કેન્દ્રીય કેબિનેટમાં ભાજપ અને તેના તમામ સહયોગીઓ તેના સમર્થનમાં હતાં જ્યારે કોંગ્રેસ, એસપી, આપ, રાજદ,ટીએમસી જેવા રાજકીય પક્ષો તેનો વિરોધ કર્યાે હતો
બિલ રજૂ થયા બાદ લોકસભામાં ચર્ચા થઈ રહી છે. કોંગ્રેસે આ બિલને સંઘીય માળખા પર હુમલો ગણાવ્યો છે. સમાજવાદી પાર્ટીના સાંસદ ધર્મેન્દ્ર યાદવે પણ આ બિલનો વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે. સપા સાંસદે કહ્યું કે સંઘીય માળખાને નષ્ટ કરવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. તેલુગુ દેશમ પાર્ટી (ટીડીપી)એ આ બિલને સમર્થન આપ્યું છે. ચંદ્રાબાબુ નાયડુની પાર્ટીના સાંસદ ચંદ્રશેખરે કહ્યું કે એક સાથે ચૂંટણી કરાવવાથી દેશના પૈસાની બચત થશે. કોંગ્રેસના સાંસદ ગૌરવ ગોગોઈએ કહ્યું કે આ બિલ મતદાનના અધિકાર પર હુમલો છે. આ બિલ બંધારણની મૂળ ભાવના પર હુમલો છે.
ટીએમસીએ પણ આ બિલનો વિરોધ કર્યો છે. કલ્યાણ બેનર્જીએ કહ્યું કે આ બિલ બંધારણના બંધારણ પર હુમલો છે. રાજ્યોની વિધાનસભા કેન્દ્ર હેઠળ નથી. આ ચૂંટણી સુધારણા નથી, માત્ર એક માણસની જીદ છે.’વન નેશન, વન ઈલેક્શન’ બિલ પર કોંગ્રેસના સાંસદ રાજીવ શુક્લાએ કહ્યું, ‘હું માનું છું કે આ સંપૂર્ણપણે અર્થહીન શરૂઆત છે. આ કોઈ પણ રીતે મદદ કરશે નહીં. જ્યાં સુધી એવી જોગવાઈ ન હોય કે કોઈપણ સંજોગોમાં આગામી પાંચ વર્ષ માટે ગૃહનું વિસર્જન ન કરવું જોઈએ, તો જ તમે આ ઉદ્દેશ્ય હાંસલ કરી શકશો. કોંગ્રેસના સાંસદ ઈમરાન મસૂદે કહ્યું કે એક દેશ એક ચૂંટણી શક્ય નથી. આપણો દેશ ઘણો વિશાળ છે. ચૂંટણી પંચ કેટલાક રાજ્યોમાં એક સાથે ચૂંટણી કરાવવા માટે સક્ષમ નથી. સમગ્ર દેશમાં ચૂંટણી કેવી રીતે થશે? કોંગ્રેસ સાંસદે કહ્યું કે નવા ઈવીએમ ખરીદવા માટે ૯ હજાર કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે. કોંગ્રેસ સાંસદ મણિકમ ટાગોરે ખેડૂત નેતા જગજીત સિંહ દલ્લેવાલની ચાલી રહેલી ભૂખ હડતાળ પર ચર્ચા કરવા માટે લોકસભામાં સ્થગિત દરખાસ્તની સૂચના આપી છે, જે ખેડૂતોના મુદ્દા પર ૨૧માં દિવસમાં પ્રવેશી ગઈ છે.બિલનો વિરોધ કરતા કોંગ્રેસના નેતા મનીષ તિવારીએ કહ્યું કે બંધારણના એવા મૂળભૂત પાસાઓ છે જેમાં સુધારો આ ગૃહના અધિકારક્ષેત્રની બહાર છે. તેમણે કહ્યું કે આ બિલ મૂળભૂત માળખા પર હુમલો છે અને આ ગૃહના કાયદાકીય અધિકારક્ષેત્રની બહાર છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત રાજ્યોનો સંઘ છે અને આવી સ્થિતિમાં કેન્દ્રીકરણનો આ પ્રયાસ સંપૂર્ણપણે બંધારણ વિરોધી છે. તેમણે વિનંતી કરી કે આ બિલ પાછું ખેંચી લેવું જોઈએ.તૃણમૂલ કોંગ્રેસના સાંસદ કલ્યાણ બેનર્જીએ કહ્યું કે આ બિલ બંધારણના મૂળભૂત માળખા પર હુમલો છે અને ‘અલ્ટા વાયરસ’ છે. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે આ બિલ સ્વીકારી શકાય નહીં. બેનર્જીએ કહ્યું કે એ સમજવાની જરૂર છે કે રાજ્યોની વિધાનસભાઓ કેન્દ્ર અને સંસદની આધીન નથી. તેમણે કહ્યું કે જે રીતે સંસદને કાયદો બનાવવાનો અધિકાર છે તેવી જ રીતે વિધાનસભાઓને પણ કાયદો બનાવવાનો અધિકાર છે.
તૃણમૂલ કોંગ્રેસના સાંસદે કહ્યું કે આ રાજ્ય વિધાનસભાઓની સ્વાયત્તતા છીનવી લેવાનો પ્રયાસ છે. ભાજપ પર કટાક્ષ કરતા તેમણે કહ્યું કે કોઈ પણ પક્ષ કાયમ સત્તામાં રહેશે નહીં, એક દિવસ સત્તા બદલાશે. બેનર્જીએ કહ્યું, ‘આ કોઈ ચૂંટણીલક્ષી સુધારો નથી, તે વ્યક્તિની મહત્વકાંક્ષાઓ અને સપનાઓને પૂરા કરવા માટે લાવવામાં આવ્યો છે. ‘આઇયુએમએલ નેતા ઇટી મોહમ્મદ બશીરે બિલનો વિરોધ કરતા કહ્યું કે તે લોકશાહી, બંધારણ અને સંઘવાદ પર હુમલો કરવાનો પ્રયાસ છે. શિવસેના (ઉદ્ધવ ઠાકરે)ના સાંસદ અનિલ દેસાઈએ પણ આ બિલનો વિરોધ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે આ બિલ સંઘવાદ પર સીધો હુમલો છે અને રાજ્યોના અસ્તીત્વને ક્ષીણ કરવાનો પ્રયાસ છે. તેમણે કહ્યું કે ચૂંટણી પંચના કામકાજની પણ તપાસ થવી જોઈએ ને મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં જે બન્યું તે જોતા આ જરૂરી બની ગયું છે. ટીઆર બાલુએ પૂછ્યું કે જ્યારે સરકાર પાસે બે તૃતિયાંશ બહુમતી નથી તો તમે આ બિલ લાવવાની મંજૂરી કેવી રીતે આપી? આના પર બિરલાએ કહ્યું કે, ‘હું પરવાનગી નથી આપતો, ગૃહ પરવાનગી આપે છે.’
‘એક દેશ, એક ચૂંટણી’ના મુખ્ય સૂત્રને અમલમાં મૂકવા માટે, ગુરુવારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય કેબિનેટે લોકસભા અને રાજ્યોની વિધાનસભાઓની એક સાથે
ચૂંટણીના ખ્યાલને અમલમાં મૂકવા માટે બંધારણીય સુધારા બિલને મંજૂરી આપી હતી . ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની આગેવાની હેઠળની એક ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિએ પણ લોકસભા અને રાજ્યની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ સાથે તબક્કાવાર નગરપાલિકા અને પંચાયતની ચૂંટણીઓ યોજવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો, પરંતુ કેબિનેટે સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીના મુદ્દાથી દૂર રહેવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ સમયે.” અંતર રાખવાનું નક્કી કર્યું છે. ભારતીય જનતા પાર્ટીએ ૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણી માટેના તેના ઢંઢેરામાં આ વિચાર પ્રત્યે પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી હતી.
